Huren in de Slachthuiswijk
Samenlevingsopbouw werkt samen met maatschappelijk kwetsbare bewoners uit de buurt ‘Slachthuiswijk’ in Antwerpen-Noord instrumenten uit om hun woonsituatie te verbeteren. Samenlevingsopbouw test deze instrumenten samen met bewoners en verhuurders uit in de praktijk.
Woningen van slechte kwaliteit
47% van de woningen op de private huurmarkt is van slechte kwaliteit.
Door de gebrekkige kwaliteit is de energiekost heel hoog. Huurders hebben soms geen controle over de kosten, zoals een gemeenschappelijke watermeter. Vocht is een vaak voorkomend probleem. Ondanks het feit dat het grote effecten heeft op de gezondheid van de bewoners, weegt het vaak niet door bij een woninginspectie. Als huurder durf je, je huisbaas niet aanspreken want er zijn niet veel betaalbare huurwoningen. Ook als je de wooninspectie contacteert, ben je bang om je woning te verliezen.
Maar ook verhuurders hebben het niet altijd makkelijk. Sommige verhuurders zijn afhankelijk van hun huurinkomsten als aanvullend pensioen. Ze hebben niet altijd de middelen om te renoveren. Niet alle verhuurders die het nodig hebben, vinden de weg naar de bestaande ondersteuningsmogelijkheden.
Huurproblemen aanpakken in een wijk waar veel problemen samenkomen
Het team Wonen van Samenlevingsopbouw zet in op een buurtgebonden woonproject in de wijk Dam – Slachthuiswijk. De opbouwwerkers werken met huurders en verhuurders. Vanuit die contacten werden sporen onderzocht om de huurproblemen collectief aan te pakken met huurders en verhuurders.
In 2016 focuste Samenlevingsopbouw op 2 sporen: de problematiek van vocht in de woningen en collectieve renovatie. In de zomer van 2016 besliste de stad Antwerpen om dit project eind mei 2017 stop te zetten. Deze beslissing leidde tot enkele bijsturingen in het project.
vocht
De bevindingen over de vochtproblematiek zijn in kaart gebracht. Samenlevingsopbouw besprak dit met stedelijke en andere middenveldpartners op de conferentie ‘De winst van goed wonen’ op 13 oktober 2016. Een eerste versie van methodiek werd door Samenlevingsopbouw voorgesteld op de werkgroep ‘buurtgebonden woonproject’ aan alle betrokken partners op 22 november 2016. De definitieve methodische aanpak is in volle ontwikkeling.
renovatiemodel
Samenlevingsopbouw ontwikkelt met eigenaars, huurders en partners renovatiemodellen die de woonkwaliteit optimaliseren en de betaalbaarheid voor de zittende huurder blijft garanderen. Hiervoor zijn er drie pistes: ontzorging van verhuurders, collectieve deelrenovaties en een proefproject Bredastraat.
Ontzorging van verhuurders
Samenlevingsopbouw ondersteunt 8 verhuurders in een ontzorgingstraject voor renovatie en verhuur aan mensen in een kwetsbare positie. Samenlevingsopbouw werkt daarvoor samen met Levanto. Na renovatie streven we ernaar om de panden te verhuren via het Sociaal Verhuurkantoor Antwerpen of OCMW. De cases brengen knelpunten voor verhuurders naar boven. Deze knelpunten worden verwerkt in een rapport.
Collectieve deelrenovaties
Vanuit contacten met huurders en verhuurders in de Slachthuiswijk stelde Samenlevingsopbouw vast dat een deelrenovatie soms genoeg is om een woning opmerkelijk te verbeteren. Voor een individuele verhuurder is een volledige renovatie vaak niet mogelijk. Samenlevingsopbouw stimuleert en ondersteunt eigenaars in het renoveren. In verschillende activiteiten maakt Samenlevingsopbouw het huidige ondersteuningsaanbod bekend bij verhuurders en zoekt Samenlevingsopbouw samen met hen manieren om de kostprijs te drukken. Zo moet de renovatie geen effect hebben op de huurprijs.
Er is een renovatiemarkt voor verhuurders uitgewerkt en de mogelijkheden voor een rollend fonds voor renovaties worden verder bepleit.
Een renovatiemarkt voor verhuurders
Het doel van de renovatiemarkt is dat verhuurders er het aanbod leren kennen van diensten zoals het Sociaal Verhuur Kantoor en het Woonkantoor. Tevens krijgen ze er ook het aanbod van groepsaankopen voor renovatie en leren ze er aannemers kennen. De markt richt zich naar alle eigenaars met bijzondere aandacht voor verhuurders die verhuren via OCMW, die verhuren aan mensen in een kwetsbare positie, die al betrokken zijn in het project en die op basis van de thermofoto onvoldoende isolatie hebben.
Rollend fonds
Samen met de sector Samenlevingsopbouw is Samenlevingsopbouw Antwerpen stad actief op zoek naar oplossingen voor verhuurders via het rollend fonds voor renovatiesubsidies zoals vermeld staat in het Energiearmoedeprogramma van de Vlaamse overheid.
Proefproject Bredastraat – Collectieve vernieuwbouw van aanpalende opbrengstwoningen
Het proefproject Bredastraat was een kleinschalige collectieve vernieuwbouw van opbrengstwoningen. Het project omvatte de afbraak en de nieuwbouw van enkele aanpalende opbrengstwoningen in de Bredastraat in 2060 Antwerpen.
Het project kwam tot stand in de schoot van Stadslab 2050. Aanvankelijk beoogde het project de duurzame renovatie van 250 woningen voor kansengroepen op de private huurmarkt. Op grond van een haalbaarheidsanalyse evolueerde het project naar een kleinschalige collectieve vernieuwbouw van opbrengstwoningen.
De projectgroep die het project opvolgde omvat meerdere disciplines: financiële expertise, duurzame projectontwikkeling, architectuur, energetische en energiezuinige investeringen, sociaal verhuren en samenlevingsopbouw. Er zaten mensen in van KBC bank, Trias architecten, Ingenieursbureau Bied Group, Ecohuis Antwerpen, Sociaal Verhuurkantoor Antwerpen en Samenlevingsopbouw Antwerpen stad.
Door de beslissing van de stad Antwerpen om het gehele project ‘huren in de Slachthuiswijk’ stop te zetten eind mei 2017 is dit proefproject vervroegd stopgezet. De eigenaars verloren het lang termijnperspectief. Samenlevingsopbouw evalueerde de aanpak en bundelt dat in een rapport.
Heb je interesse in de rapporten, de resultaten of wil je andere info?
Neem contact op met de opbouwwerkers van dit project.
Updates
Documentatie

Antwerps Platform Wonen | 8 instrumenten voor een sociaal woonbeleid | 2012
In 2012 schreef het Antwerps Platform Wonen 8 voorstellen uit voor een sociaal woonbeleid in Antwerpen.
Download